Market Review 2023: Stijgende aandelenkoersen lieten voorspellingen links liggen.

2023 was een jaar dat in veel opzichten de verwachtingen tartte. Verschillende economen voorspelden dat de Federal Reserve zijn rente zou verhogen om zo de inflatie in te dammen, met als gevolg dat de Amerikaanse economie in een recessie zou belanden. Het tegendeel bleek waar. De Amerikaanse economie was veerkrachtig, de inflatie daalde en de Fed besloot om de rentes niet verder te verhogen. Het betekende dat Amerikaanse aandelen in 2023 stegen, ondanks enkele tegenslagen.¹ Veel economen die voor 2023 een recessie voorspelden zijn daarop teruggekomen. Dit onderstreept dat gissen welke kant de markten op gaan geen betrouwbare manier is om te beleggen.

In een jaar waarvoor de verwachtingen voor aandelen matig waren, realiseerde de S&P 500 een totaalrendement van 22%, waarmee de bull-market rally die in 2022 begon werd voortgezet.² Ook de wereldwijde aandelen herstelden zich van hun slechtste jaar sinds de financiële crisis. Op basis van de MSCI All Country Index stegen aandelen met 18,1%, ondanks dat de geopolitieke spanningen toenamen (zie figuur 1).³ Buiten de VS stegen aandelen uit de ontwikkelde markten (gebaseerd op de MSCI World ex USA Index) met 13,9%, waarbij de MSCI Europe een rendement realiseerde van 15,8%. Opkomende markten bleven enigszins achter, waarbij de MSCI Emerging Market Index slechts 6,1% toenam.⁴

Na een sterke stijging in 2022 koelde de inflatie wereldwijd in 2023 weer af. In het VK daalde de inflatie van de consumentenprijzen in november op jaarbasis van 10,8% naar 3,9%.⁵ In de eurozone daalde de inflatie over dezelfde periode van 10,1% naar 2,4%.⁶

In de VS liep de inflatie eveneens terug. In november stond de inflatie op 3,1%, wat veel lager was dan waarop door velen werd gerekend.⁷ Nadat de Fed in de eerste helft van het jaar de rente drie keer verhoogde, werd in het restant van het jaar de rente nog maar één keer verhoogd. Beleidsmakers gaven aan dat zij de huidige rente voorlopig vasthouden, ondanks dat de inflatie nog altijd boven de doelstelling van 2% ligt. Hoewel de bredere economie goed standhield bleven de financiële sector en vastgoed achter.⁸ Hogere rentes temperden de huizenverkopen en nieuwbouw. In de financiële sector zorgde de snelle rentestijging in de eerste maanden van 2023 ervoor dat regionale financiële instellingen zoals de Silicon Valley Bank in een precaire financiële positie terechtkwamen, waarbij de waarde van hun langlopende Treasuries daalden. Daarop besloten nerveuze spaarders om hun geld op te nemen, wat leidde tot drie van de vier grootste bankfaillissementen in de VS ooit (na Washington Mutual in 2008).

Technologieaandelen behoorden in 2023 tot de grote winnaars en poetsten daarmee hun verliezen van 2022 weg. Technologiebeurs Nasdaq steeg met 39,7%.⁹ Veel van de winst kan worden toegeschreven aan slechts een handjevol bedrijven die ook wel de ‘Magnificent 7’ worden genoemd.¹⁰ Nvidia voerde hen aan dankzij sterke chipverkopen door de toenemende interesse in kunstmatige intelligentie. De waarderingen van deze zeven aandelen bleven hoog, met een gezamenlijke price-to-book (p/b) ratio van 12,71. Hierdoor is de p/b van de Nasdaq gestegen naar 5,83. De waarderingen van andere belangrijke indices liggen veel lager. Zo bedraagt de p/b van de MSCI All Country World IMI Index nog niet de helft van de Nasdaq (zie figuur 2), terwijl waarderingen in het VK en Europa onder de 2 liggen. Hoewel aandelenbeleggers ongerust kunnen raken van de hoge waarderingen, zijn ze het gevolg van slechts een handjevol aandelen. Beleggers moeten ervoor waken niet alle aandelen over één kam te scheren.

De prestaties van de Magnificent 7 lijken moeilijk vol te houden en resultaten uit het verleden bieden geen garantie voor de toekomst. In plaats van extra blootstelling aan deze mega-aandelen, doen beleggers er wellicht beter aan om hun portfolio meer te spreiden en zich te richten op bedrijven die in de (nabije) toekomst aan de top kunnen komen.

Ondanks dat waardeaandelen een sterke start en eindsprint kenden, hielpen de winsten van de op groei georiënteerde Amerikaanse technologiesector groeiaandelen aan de winst. De MSCI All Country World Growth Index steeg 28,7%, terwijl de MSCI All Country World Value Index 8% toenam. Als de Amerikaanse technologieaandelen buiten beschouwing worden gelaten, steeg de MSCI All country ex USA Growth Index met 10,2% en de MSCI All Country World ex USA Value Index met 13,3%. Wereldwijd bleven small caps achter bij large caps. De MSCI All Country World Small Cap Index leverde een rendement op van 12,9% tegenover een stijging van 18,1% voor de MSCI All Country World Index. Historisch gezien presteerden small caps en waardeaandelen beter dan large caps en groeiaandelen.¹¹

In de loop van de tijd hebben aandelen van bedrijven met een hoge winstgevendheid beter gepresteerd dan aandelen van bedrijven met een lage winstgevendheid. Het afgelopen jaar was dit in zowel de ontwikkelde als opkomende markten het geval. De Fama/French Developed High Profitability Index steeg in 2023 met 23,6%, terwijl zijn lage winstgevendheidtegenhanger slechts met 14% toenam. De Fama/French Emerging Markets High Profitability Index steeg met 12,7% tegen 5,3% voor zijn tegenhanger gericht op lage winstgevendheid. 

Binnen de obligatiemarkt herstelden staatsobligaties zich, nadat deze in 2022 nog het laagste rendement in jaren neerzetten. De 10-jaars Treasury Bond Index steeg 4,1% ten opzichte van de 12,5% in het jaar daarvoor (in USD), terwijl de Bloomberg Euro Aggregate Government Bond Index een positief rendement realiseerde van 7,1% waar dat een jaar eerder nog een negatief rendement van 18,2% in 2022 was.¹² Maar het ging voor beleggers niet van een leien dakje. Hoewel de obligaties over het algemeen in waarde stegen waren de rendementen (die dalen als de prijzen stijgen) hoger in vergelijking met het niveau over de afgelopen tien jaar. Het rendement op de tienjarige Treasury bereikte in oktober bijna 5%, wat voor het eerst was sinds 2007, om vervolgens tegen het einde van het jaar weer te zijn gedaald tot onder de 4%. Over heel 2023 was het rendement op de tienjarige Treasury lager dan dat op driemaands schatkistpapier, waardoor er sprake was van een omgekeerde rentecurve. Hoewel veel beleggers dit zien als een voorbode op een recessie of dalende markten, blijkt uit gegevens van de VS en andere grote economieën dat een omgekeerde rentecurve in het verleden lang niet altijd leidde tot zwakkere markten.¹³

Na decennia achter de troepen aan te hebben gelopen was Japan de afgelopen tijd een lichtpuntje op de wereldmarkten. Van 1990 tot 2022 zag Japan zijn aandeel in de wereldwijde marktkapitalisatie teruglopen van 40% naar 6%.¹⁴ Maar vanaf eind september heeft Japan op jaarbasis een rendement van 16,3% geboekt, waarbij aandelen historische records benaderden (zie figuur 3).

De ommekeer in Japan bewijst eens te meer dat de rendementen van regio’s en landen van jaar tot jaar kunnen verschillen. Een sterk jaar voor Amerikaanse of Japanse aandelen kan gevolgd worden met een zwak jaar, wat laat zien dat het loont om wereldwijd te spreiden. De willekeur van wereldwijde aandelenrendementen maakt het uitdagend om te achterhalen welke markten waarschijnlijk beter gaan presteren. In de afgelopen 20 jaar varieerden de jaarlijkse rendementen in 22 ontwikkelde markten van jaar tot jaar sterk. In plaats van te beleggen in slechts één markt of een paar landen, stelt een wereldwijde spreiding beleggers in staat om hogere rendementen te realiseren.

De economische veerkracht in de VS en daarbuiten zorgen voor optimistischere vooruitzichten voor 2024. Maar als beleggers iets geleerd hebben van 2023, is het dat onzekerheid het enige is wat zeker is. Dit jaar zijn er de nodige factoren die een rol kunnen gaan spelen. Van de oorlogen in Oekraïne en Israël tot aan de vraag of de rentes worden verhoogd of verlaagd. Verder zullen beleggers de presidentsverkiezingen in de VS nauwlettend in de gaten houden, terwijl ook andere landen naar de stembus gaan.  is slechts een van de factoren die een rol spelen in het waarderen van activa. In het verkiezingsjaar stijgen Amerikaanse aandelenkoersen meestal, ongeacht welke partij er aan de macht komt. Dit kan een geruststellende gedachte zijn als je bedenkt hoe moeilijk het is om de toekomst te voorspellen. Daarom heeft David Booth, Chairman en oprichter van Dimensional, beleggers vaak aangeraden om rekening te houden met wat er mogelijk kan gebeuren in plaats van te voorspellen wat er zal gebeuren. Vorig jaar was een goed voorbeeld waarom hij dit advies geeft.

David Booth: Many Happy Returns

Dimensional’s Takes on 2023 Industry Topics

When It Comes to Markets, Better to Plan Than Predict